Egzama

Egzama Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Egzama, çoğunlukla kronik, kaşıntılı cilt döküntüleri grubu için genel bir terim olarak kullanıldığından, bu cilt probleminin basit bir tanımını yapmak zordur. Egzama hastası olan birçok kişinin cildinde kuru, kaşıntılı ve kırmızı lekeler gelişir. Bazı egzama formlarında ise kabarcıklar oluşur. Ciltte oluşabilecek herhangi bir çizik, derideki döküntüleri alevlendirebilir ve berrak sıvının akmasına neden olabilir. Geçen zamanla beraber hasara uğrayan cilt lekeleri kalınlaşabilir. Egzama, döküntü tipine ve vücutta nerede göründüğüne bağlı olarak farklı görünebilir. Hastalığın kesin neden belli olmasa da, genler, çevresel durumlar ve bağışıklık sistemi gibi faktörlerin bir birleşiminin rol oynadığı düşünülmektedir.

Egzama Türleri Nelerdir?

Egzama problemi en çok 6 farklı türde görülebilmektedir. Her türün kendine ait özellikleri ve semptomları vardır.

1. Atopik Dermatit: Atopik dermatit en çok karşılaşılan egzama türüdür. Çoğunlukla çocukluk döneminde baş gösterir ve yetişkin hale gelindiğinde belirtileri hafifler veya tamamen yok olur. Atopik dermatit belirtileri arasında en sık görülen, döküntülerin genellikle dirsek veya diz bölgelerinde oluşmasıdır. Döküntünün oluştuğu kısımlarda cilt rengi daha açık veya koyu olmakla beraber kalın hale gelir. Küçük şişlikler oluşur ve oluşan bu şişlikler patlarsa iltihap diğer bölgelere sızabilir. Bu egzama türü bebeklerde, döküntünün çoğunlukla kafa derisi ve yanak bölgesinde görülmesine neden olur. Bu egzama türü ayrıca saman nezlesi veya astım öyküsü olan ailelerde yüksek oranda ortaya çıkma eğilimindedir.
   
   
2. Dishidrotik Egzama: Bu tür egzamada, eller veya ayakların cilt altında, özellikle parmakların avuç içi, taban veya yanlarında, kaşıntılı, içi sıvı dolu kabarcıklar gelişir. Bunlarla beraber kırmızı ve büyük lekeler oluşabilir. Zamanla, etkilenen cilt kalınlaşabilir ve çatlayabilir. Dishidrotik egzama, stresli durumlarla veya su ile çok sık ve uzun süreli temas halinde ağırlaşabilir. Krom, kobalt veya nikel gibi bazı maddeler ile temas kurmak semptomları tetikleyebilir. Kadınlarda daha sık görülür. Alerjik rinit (saman nezlesi) geçiren kişilerde bu tür egzamaya yakalanma riski daha yüksektir. En fazla ilkbahar, yaz aylarında ve ılıman iklimlerde görülür.
   
   
3. Nummular Egzama: Yuvarlak veya oval şeklindeki kaşıntılı bölgeler, iltihaplı yaralar, bu tür egzamanın ayırt edici özelliğidir. Küçük kabarcık kümeleri pullu hale gelen plaklar veya yamalar oluşturur. Derinin bir veya daha fazla bölgesi bu durumdan etkilenebilir. Yaşlı erkeklerde daha sık görülür. Nummular egzama, özellikle kışın kuru cilde sahip kişilerde ortaya çıkma eğilimindedir. Diğer egzama türleri gibi, belirtiler de geçici olabilir. Deride (böcek ısırığı gibi) yaralandığında yeni lekeler oluşabilir. Cildi nemli tutmak, hastalığın önlenmesine yardımcı olabilir.
   
   
4. El Egzaması: Sadece elleri etkileyen bir egzama türüdür. Şayet cildi tahriş edebilecek kimyasallara düzenli olarak maruz kalınırsa bu hastalığa yakalanma riski yüksektir. Örnek olarak, kimyager veya temizlik çalışanı olan kişilerin el egzamasına yakalanma riski diğer kişilere nazaran çok daha yüksektir. Eller kızarır, yüksek oranda kaşınır ve kuru hale gelir. Ayrıca ellerde çatlamalar ve kabarcıklar oluşabilir.
   
   
5. Nörodermatit: Nörodermatit atopik dermatite benzer özellikler gösterir. Çoğunlukla farklı türlerde egzama veya sedef hastalığı olan insanlarda görülür. Bacak bölgesi, kollar, kafa derisi, boyun kısmı, ayağın taban kısmı veya üreme organlarında kalın, pul pul lekeler oluşur. Oluşan bu lekeler çok kaşıntılıdır ve enfeksiyon riski yaratır. Nörodermatitin en büyük nedeni strestir.
   
   
6. Varis Dermatiti (Staz Dermatit): Varis dermatiti, kanın, zayıflamış olan damarlardan cilde sızıntı yapmasıyla ortaya çıkar. Bu tür egzama, bacak bölgelerinin alt bölgesinde, kan dolaşımı sorunları olan kişilerde görülür. Kuvvetli bir şekilde başlayan kan dolaşımı bir müddet sonra basınç oluşturur ve kanın büyük bir kısmı damarlardan dışarıya sızar. Bu durumda bacak bölgeleri şişer ve varisli damarlar oluşur. Bacaklarda kesintili ağrılar, deride kuruma, sürekli kaşıntı veya yara oluşması en önemli belirtileridir. 

Egzama Belirtileri Ve Semptomları Nelerdir?

Egzama genellikle kaşındığı zaman kötüleşen ve uykuya karışabilen, kontrol edilemeyen kaşıntıya eşlik eder. İnsanlar bazen egzamalı bölgeyi kan akıncaya kadar kaşırlar, ancak kaşıntı devam eder ve yara enfeksiyona karşı savunmasız kalır. Egzemanın belirti ve semptomları kişiden kişiye farklılar gösterir. En sık görülen egzema tipi olan atopik dermatit genellikle çocukluk çağında görülür. Bebekler, yanaklarında ve kafa derisinde kurumaya ve pulluğa dönüşen kırmızı bir döküntü geliştirme eğilimindedir. Kızarıklıklar, kabarcıklaşabilir. Küçük çocuklarda, dirseklerin veya dizlerin iç kıvrımları ve eller, bilek bölgesi veya ayaklar gibi diğer vücut bölgeleri etkilenebilir. Zamanla, sorunlu bölgeler kalınlaşıp, sürekli kaşıntılı hale gelebilir. Dishidrotik egzama tipik olarak el ve ayaklarda oluşur. Bu tip egzamaya sahip kişilerde kaşıntı ve yanma gösteren küçük, sıvı dolu kabarcıklar gelişir. Kabarcıklar, cildi ağrılı enfeksiyona maruz bırakarak zamanla çatlarlar. Nummular egzama, sıvı dolu kabarcıklar ve bacaklarda, kollarda, ellerde, ayaklarda veya göğüs bölgesinde kabuklu, bozuk para şeklinde yaralar oluşturan kabarcıklar üretir. Kış aylarında daha sık görülür.

Diğer belirtiler ise şunlar;

• Şiddetli bir kaşıntı,
• Ciltte kırmızı lekeli döküntü,
• Kuru, kaba ve pullu lekeler,
• İçi sıvı dolu kabarcıkların oluşması,
• Ağrılı cilt yaralanmaları

Egzama Neden Olur?

En sık görülen egzama nedenleri şunlardır;

• Kuru cilt,
• Sürekli kaşınma,
• Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar,
• Klorlu yüzme havuzlarında yüzme,
• Bebeklerde kumda oynamak,
• Doğrudan halılarda veya çimlerde oturmak,
• Solunum yolu alerjenleri. İlkbahar ve yaz aylarında egzamanın kötüleşmesi polen duyarlılığına da bağlı olabilir
• Bazı insanlarda yapay renk ve koruyucu maddelere karşı gıda intoleransı,
• Parfümler, sabunlar, kimyasallar, yünlü veya sentetik kumaşlar gibi tahriş edici maddeler kullanma,
• Sıcaklık değişiklikleri (ısı gibi) veya aşırı ısıtılmış odalar,
• Stres, hastalığı daha da kötüleştirebilir ancak egzama psikolojik bir durum değildir,
• Hayvanlarla sürekli temas,
• Su, sabun, yağ, yiyecek veya kimyasal maddelere sürekli maruz kalmak cildin koruyucu bariyer fonksiyonuna zarar verebilir. Cildin koruyucu bariyeri kaybolduğunda, egzama sıklıkla gelişir. 

Egzama Nasıl Tedavi Edilir?

Semptomları hafifletmek, iltihaplanmayı azaltmak ve ağrı alevlenmelerini önlemek için farklı tedaviler ve stratejiler bulunmaktadır. Bu tedavi yöntemleri, oral antibiyotikler veya antihistaminikler ve cilde doğrudan enjekte edilebilir bir ilaç, merhemler ve kremleri içerir. Nemi cilde geri kazanmak, yan etkilerin artmasını önlemek için çok önemlidir. Nemli olan sargılar ağrıyı ve kaşıntıyı azaltabilir.  Nemlendirici kremler veya jeller cildin kuruluğunun tedavisine ve sağlıklı bir şekilde nemli kalmasına yüksek oranda yardımcı olabilir. Steroid merhemleri ve kremleri uzun zamandır egzama döküntüsünü gidermek için kullanılmaktadır. Bu topikal tedaviler (kortikosteroidler) iltihaplanmayı azaltmaya ve semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak, yüksek potansiyel yan etkileri sebebiyle uzun süreli kullanım için önerilmemektedir. Işın tedavisi (fototerapi), ultraviyole ışık yayan özel bir cihaz kullanarak, tedavisi zor olan egzama ve vücutta yayılan döküntülerden arınmak için bir seçenektir. Kaşıntıdan sonra kabaran cilt için için kömür katranı veya antihistaminikler içeren topikal ürünler önerilebilir. Bakteriyel cilt enfeksiyonlarını tedavi etmek için doktor tarafından herhangi bir antibiyotik verilebilir. Seyreltilmiş çamaşır suyu banyoları bazen sık sık enfeksiyonlarla sonuçlanan bebek egzamasını tedavi etmek için kullanılır. (Özel talimatlar için önce doktorunuza danışın.)

İletişim: 0212 530 58 00 – 444 22 72 – 0549 324 22 72 – 0542 510 22 72 – 0542 347 22 72 – 0541 320 94 00