Toplardamarların genişlemesiyle ortaya çıkan şişliklere varis denilir. Varis, herhangi bir damarda ortaya çıkabileceği gibi en fazla el ve ayak damarların ortaya çıkar. Çünkü yürümek ve ayakta durmak, ayağa bağlı damarların basıncını arttırır. Varisleşen damarlar, şişik, kabarık, mavi, mor veya kırmızı renktedir. Çoğunlukla ağrılıdır ve tedavi edilmediğinde başka sorunlara yol açabilir.
Varis Belirtileri Nelerdir?
- Mor, mavi ve kırmızı renkli şişmiş damarlar,
- Bacakta ve ayakta ağrı,
- Bacaklarda ve baldırda kramplar,
- Uzun süreli oturmada veya ani ayağa kalkmada oluşan ağrı,
- Ayakta uzun süre durmadan kaynaklı ağrı,
- Hastalığın oluştuğu bölgede yanma ve kaşıntı,
- Sorunlu bölgenin kanaması,
- Deride renk bozulması ve soluklaşması,
- Damarlarda sertlik ve iltihap oluşması,
- Sıcak havadan dolayı ağrı,
- Bu tarz hastaların birçoğunda huzursuz bacak sendromu da oluşabilir.
Varis Neden Olur?
Arteller, kalbin pompaladığı kanı, dokulara taşırlar. Damarlar ise vücutta kalan fazla kanı tekrar kalbe göndererek, kanın tekrar dolaşımı sağlar. Bu sirkülasyon damar veya artellerin hasarlanmasıyla düzgün çalışmaz ve kan, kalbe ulaşamaz. Kan dolaşım sağlayamadığı için damarlarda birikerek, şişmesini ve genişlemesini sağlar. Bunun haricinde birçok farklı nedenler de vardır. Bunlar;
Yaş faktörü: Yaş ilerledikçe, damarlarda esnemeler meydana gelir. Damar yolları zayıflayarak, genişler ve kanın dolaşımı bozularak varisler oluşur.
Gebelik faktörü: Gebelikten kaynaklı, vücuttaki kan, hacmini arttırır. Bacak kısmındaki kan akışını, pelvise doğru azaltır. Bu sistemle beraber bebeğin gelişimi ve sağlığı korunulur. Ama damarlarda genişlemeler meydana getirerek varis oluşturur. Gebelikteki, hormonal değişiklikler bu sorunu daha da tetikleyebilir.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Yapılan klinik çalışmalarda, varis oluşumunda birçok etken olduğu görülmüştür. Yapılan bu çalışmalarda, aile öyküsü, hastalarda sigara kullanımı, yaşam tarzındaki farklılıklar ve kronik venöz yetmezliği olan hastalarda, varis oluşma riski oranı yüksektir. Irsi durumlarda oran 5 kat daha fazladır. Bazı faktörler varis oluşumu için risk oluşturabilir. Bunlar;
- Bu hastalığa yakalanma riski, yaş ilerledikçe artar. Yaşlanma, damarlardaki kan akışını düzenleyen bölgelerin yıpranmasına ve aşınmasına neden olur. Bu sorun kanın, damarlarda birikmesine yol açar.
- Kadınlar, erkeklere oranla daha fazla risk taşır. Gebelik, regl dönemleri ve menopozdan kaynaklı hormonal dengenin değişmesi varis riskini arttırır.
- Aile bireyleri arasında bu hastalığın olması, diğer bireylerin hastalığa yakalanma riskini arttırır.
- Fazla kilolu kişiler, damarlarda aşırı baskı yapabileceği için hastalık riski taşırlar.
- Uzun süreli ayakta durmak veya oturmakta risk faktörüdür.
Varis Oluşumu Nasıl Önlenir?
Varis oluşumu tamamen önlenemez. Ama kan dolaşımı ve kasları geliştirerek, damarlarda kan birikmesi engellenebilir. Bunun haricinde ise şunlar yapılabilir;
- Uzun süreli ayakta durmaktan veya oturmaktan kaçınılmalıdır.
- Sağlıklı ve dengeli beslenilmelidir.
- Diyetler eşliğinde sağlıklı kilo verilmelidir.
- Düzenli olarak gün içerisinde egzersizler ve spor yapılmalıdır.
- Uyku esnasında bacakların altına yastık konulmalıdır.
- Çok dar ve sıkı giysiler giyilmemelidir.
- Ayakkabı seçimi çok önemlidir. Özellikle topuklu ayakkabılar risktir.
- Kabızlık sorunu bu hastalıkta da problem teşkil eder. Bunun için yüksek lifli gıdalar tercih edilmelidir. Meyve ve sebze tüketimini arttırmak gereklidir.
Varis Hangi Sorunlara Yol Açabilir?
- Son derece ağrılı ve özellikle ayak veya el bileklerinde, varis oluşan bölgeye yakın konumda yaralar çıkabilir.
- Kanda pıhtılaşmalara yol açabilir. Varisten kaynaklı damar genişlemeleri daha derine ulaşabilir. Bacak veya kollarda ani şişme ve morluklar olduğunda acil yardım almak gereklidir.
- Kanamalar olabilir. Bazı cilde yakın damarlarda aniden gelişen bir kanama olabilir. Bazen tampon yapılması bile kanı durduramaz. Bu durumda doktora danışılmalıdır.
Varis Çeşitleri Nelerdir?
3 farklı varis çeşidi vardır. Bunlar;
- Cildin yüzeyine yakın yerde çıkan, kalın ve şişkin olan gövde varisler,
- Cildin yüzeyine orta uzaklıkta, kümelenmiş retiküler varisler,
- Yüzde, ellerde, ayaklarda ve bacaklarda ortaya çıkan, mavi veya kırmızı renkte zararsız, küçük varislerdir.
Varis Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor tarafından fiziksel ve görsel muayene yapılarak hastalık teşhis edilir. Ayrıca doktor, bazı testlerde yapabilir. Bunlar;
- Damarlardaki kan akışını, yönünü, tıkanıklığını ve pıhtılaşma durumunu ölçmek için ultrasonografik cihazlarla yapılan doppler testi
- Damar yapısını yine ultrasonografik cihazlarla derinlemesine incelemek için yapılan renkli dubleks ultrason taraması testidir.
Varis Nasıl Tedavi Edilir?
Hastada, semptom ve rahatsızlıklar yoksa, deforme damarların görüntüsü problem yaratmıyorsa tedavi gerekmeyebilir. Bunun aksine semptomlar varsa oluşan ağrı ve rahatsızlıkları gidermek için tedavi gerekir. Varis tedavisi, birikmiş kanın yol açtığı damarlardaki renk değişimlerini, şişlikleri ve lezyonları hedef alır.
İlk denenecek tedavi yöntemi varis çoraplarıdır. Çorapları giymek, bacakları düzenli olarak sıkıştırarak, damarların ve kasların kan dolaşımını daha sağlıklı yapmasını sağlar. Ayrıca şişen ve kötü görüntü oluşan damarların düzelmesine yardımcı olur. Bu tedavi yöntemi başarısız olursa diğer tedavi yöntemlerine geçilir. Ayrıca ilaç tedavisine başlanabilir. Bunlar;
- Doktor, küçük veya orta büyüklükteki şişmiş damara kimyasal bazı çözeltiler enjekte eder. Birkaç hafta sonra, tıkanan ve şişen damarlar açılarak, kan dolaşımı tekrar sağlanır. Anestezik maddelere gerek kalmadan yapılan bu işleme skleroterapi denilmektedir.
- Yeni çıkmaya başlayan ve kılcal görünümde olan varisler içinde bazı kimyasal çözeltiler enjekte edilebilir. Bu yönteme ise mikroskleroloji denilir.
- Gün geçtikçe popüler olan lazer cerrahisi, bu hastalıkta da kullanılmaktadır. Herhangi bir kesiye ve anestezik bir maddeye gerek kalmadan, şişen damarlara lazer uygulanabilir. Bu tedavi yöntemiyle beraber damarların şişlikleri inerek normale dönerler.
- Yeni bir tedavi yöntemi de radyofrekanstır. Medikal estetikte sıkça kullanılan bu yöntem, varis tedavisinde de kullanılmaya başlanmıştır. Genişlemiş ve şişmiş damara, ince bir tüp yerleştirilir. Radyofrekans kullanılarak yerleştirilen tüpün uç kısmına ısı verilir. İnce tüp, damardan çıkarılarak ısının alta çökmesi sağlanır. Çöken ısı genişlemiş damarı daraltarak, şişikliği indirir. Bu tedavi yöntemi çok büyük varisler için kullanılmaktadır.
- Şişen ve genişleyen damarların derinliğine inmeden, küçük kesilerle damar bağlama işlemi yapılması da uygulanan bir tedavi yöntemidir. Buna ven sıyırma tedavisi denmektedir.
- Küçük varisli damarların lokal anestezi ile alınması işlemi de yapılmaktadır. Ambulatuvar flebektomi denilen bu yöntemde oluşabilecek yaralar minimaldir ve geçicidir.
- Doktor, endoskopik transilüminatör adı verilen özel bir kameralı cihazla tıkanmış ve şişmiş damarları inceleyebilir. Bu yöntemle hangi damarın alınması gerektiği saptanır.
İletişim: 0212 530 58 00 – 444 22 72 – 0549 324 22 72 – 0542 510 22 72 – 0542 347 22 72 – 0541 320 94 00